Tuesday, December 19, 2023

ඉහළ කෝට්ටේ බිම්ගෙය හා මීයන ඇල්ල

හුඟ කාලෙකින් චාරිකාවක් යන්නට නොහැකි වීමේ අපලය දූරිම්භූත වී ගියා සේය. නුවර පැණිදෙණියේ හේරත්ලාගේ ගෙදර සිට අපි ගමන ඇරඹීමු. උදේ හතයි පනහට පේරාදෙණියෙන් පහළට තිබෙන කෝච්චියට එන්නට අපට හැකි විය. කට කපල නොසිටියත් ඇතුළේ සෙනඟ සිටි බැවින් ෆුඩ්බෝඩ් එක මම ඉතාම ආසාවෙන් තෝරා ගත්තෙමි. මග මග පසුවන අතිශය රමණීය දසුන්වලට පෙම් බඳිමින් මඳ සීතල විඳිමි. කෝච්චිය වංගු ගනිද්දී එංජිම දෙස බලා ඉන්නට මම කොහොමත් ආසය.


 

පිළිමතලාව, කඩුගන්නාව, බලන පසු වෙයි. වම් පසින් විටෙක ප්‍රපාතයයි. එහි ගම්මාන කුඩාවට දර්ශනය වේ. ඇතැම් තැනෙක නුවර කොළඹ මහා මාර්ගය හඳුනා ගත හැකිය. කඩුගන්නාවේදී නාය ගිය තැන අලුතින් ඉදිකළ ආරක්ෂිත තාප්පය කෙළින්ම ඇස ගැටේ. වම් පැත්තේ අහස යට උතුවන්කන්ද, ඌරාගල, බතලේගල කඳු උඩ බලාගෙන සිටින්නේ මහා සෞන්දර්යයක් අපට පෙන්වන්නටය.

ඉහළ කෝට්ටේ දුම්රිය ස්ථානය පේරාදෙණයෙන් ඇරඹි රුපියල් හැටක් වූ අපේ දුම්රිය ගමනේ අන්තයයි. හේරත්, ඔහුගේ බිරිඳ, ගඟුලි දුව හා මා යන අප නඩය දුම්රිය පිටත් වූ පසු ඉදිරියට පිය මැනනත් ස්ටේසමේ නිලධාරින්ගෙන් ඒ පිළිබඳ විමසිය යුතුම විය. එය ඒ තරමටම දුම්රිය ගමන් හා අපේ ආරක්ෂාව හා කෙලින්ම සම්බන්ධ වූවක් බැවිනි. බිංගෙය ඇතුළේ සිටියදී දුම්රියෙන් පරිස්සම් විය යුතුය. පුළුවන් තරම් දුම්රිය නොයන වේලාව තුළම බිම්ගේ නැරඹිය යුතුය. ඉහළට හා පහළට දුම්රිය තිබෙන වේලාවන් දැක්වෙන කාලසටහන හිතේ සටහන් කර ගතිමු. 


 

මීළඟ දුම්රියත් පිටත් වූ පසු ඇවිදීම වරදක් වූ රේල් පාර දිගේ ඇවිද ගියෙමු. මීටර් තුන් හාර සීයක දුරක ඇවිදීමකින් බිම්ගෙයි මුවදොර පෙනෙන්නට තිබිණි. වැහිබර නොවූ, මීදුම් හීන කාලගුණ තත්වය අපට ආශිර්වාදයක් විය.

Photo credit: Ms Induni Dandeniya

Photo credit: Ms Induni Dandeniya

Photo credit: Ms Induni Dandeniya

Photo credit: Ms Induni Dandeniya



බිම්ගේ තරණය අපේ පළමු ගමනයි. මඳ දුරක් යද්දී පිටතින් එන ආලෝකය සම්පූර්ණයෙන් මැකී යයි. ආපසු බැලූ විට මෙතෙක් පෙණුන බිම්ගේ මුවදොර දැන් පෙනෙන්නටද නැත. කෑලි කැපෙන ගණාන්ධකාරයේ එකෙකුට එකෙක්වත් පෙනෙන්නට නැත. රැගෙන ගිය විදුලි පන්දමද ෆෝන් ලයිට්ද දල්වාගෙන අපි බිම්ගේ මැදින් රේල් පාර මැදින් ගමන් කළෙමු. හදිසියේ දුම්රියක හඬ ඈතින් ඇසිණි. පෙර දැනුවත්ව සිටි අයුරින් කලබල නොවී බෑග් ගලවා බිම තබා අපද බිම්ගේ බිත්තියට හේත්තු වීමු. බිම්ගේ තැන තැන එවන් අවස්ථාවල ආරක්ෂිතව සිටින්නට සැකසූ අවතලයන් ඇත. එහෙත් ඒවායේ සැඟවිය හැක්කේ දෙතුන් දෙනෙකුට පමණි. කෝච්චිය එද්දී විදුලි එළි නිවා ගතිමු. එය මට අලුත්ම අද්දැකීමකි. අප ඉදිරියෙන් දුම්රිය ගමන් කර අවසන් වන තෙක් නිසොල්මන්ව බලා සිටියෙමි. දුම්රියේ ඉන්නා උන්ට අප පෙනෙන්නේ නැත. එහෙත් බයක් දැනේ. බිම්ගෙයක් තුළින් යද්දී එකදිගට ගයන අහිංසක හූව එකවරම යකඩ කැබැල්ලක් හෝ ගුලියක් සේ එළියට විසී වීමට බැරි නැත.

බිම්ගේ එහා ඉමෙන් මතුවන තුරු අපි ඇවිද ගොස් තිබිණි. කියවා තිබූ අමුතු ගුහාව නම් අපට මගහැරී තිබිණි. වට අවට පිරික්සුවද එවන් බිම්ගෙයකට යන සලකුණක් දැක්ක නොහේ. අප යළි බිම්ගෙයට පිවිසුනෙමු. බිම්ගෙයින් එළියට විත් වම් පැත්තේ බිම්ගෙයට පිටින් වූ අඩි පාරේ ගමන් කළෙමු. අතිශය චමත්කාරජනක වූ ද මනරංජනීය වූද දසුනකි අපට වම්පසින් දිසෙන්නේ. 

Photo credit: Ms Induni Dandeniya

කඳු මුදුනක සිට පාතාලය දෙස බලන අපට ඈතින් පෙනෙන්නේ නවීකරණය කළ අම්බලමකි. කැලෑවෙන් වැසී ගත් මේ පල්ලම හරහා බැඳුණු පුරාවෘත්ත රාශියකි. ආච්චිට හාල් ගරන කතාවත්, මේ බිම්ගෙය හෑරීම තුළ සැඟවුණ කතාත්, මියන් ඇල්ල සෑදුන හැට් කතාවත් චිරප්‍රසිද්ධය. ඒවා මෙතැන යළි යළි පුනරුච්චාරණය කළ යුතු නැත. ඇඟිලි තැබූ සැණින් ගූගල් දෙවියා විසින් ඒ තොරතුරු ඔබට ලබා දෙනු ඇත.
දකුණු පස තිබිය යුතු ඇල්ල අද නැත. ඒ ඊයේ පෙරේදා වැසි ඇද නොහැළුණ බැවිනි. එහෙත් බිම්ගෙය තුළදී අපට මුණ නොගැසුණ ගුහාව මෙතැනින් විත් එබිකම් කරයි. දුර ප්‍රමාණ මැනවින් හිතින් මැනගෙන අපි යළි හැරී ඉස්ටේසම දෙසට පිය මැන්නෙමු. බිංගෙයි කටින් ආයේ ඇතුළු වූ අපි වම් පස පිළිබඳ මහත් විමසිල්ලෙන් පියනැගීමු. ඔව්.. අපට මෙවර වැරදුණේ නැත. අපේ ඉස් මට්ටමටත් අඩියක් දෙකක් පමණ ඉහළින් ඒ් හරස් ගුහාවේ සිට එන ආලෝකය හමු විය. 


 

ගොඩ වෙන්නට කියා ඉනිමං හෝ වෙනත් ආධාරක නැත. ඒ් බිත්තියේම සෑදුන උත්තලවීම් අවතලවීම් ආධාරක සේ ගෙන අපහසුවෙන් බඩ ගා ගත යුතුය. තරමක අපහසුවෙන් අප සියලු දෙනා උඩට නැග ගත්තෙමු. වව්ලන්ගේ රජ දහනක් වූවත් එයින් බාධාවක් නැත. මුල් හරියේ හිස පාත් කරගෙන නැමීගෙන යා යුතුය‍. කෙළවර සෙන්දර්ය‌යේ පරිපාකයට විවෘත වූ බිහිදොරයි. මනසින් මවා ගන්න. වැසි සහිත කාලයක නම් මා ඉදිරියේ දිය ඇල්ලක් කඩා හැලෙනු ඇත. ඈත දසුන් පෙනෙන්නේ ඒ් විනිවිදය. එයට පින නැත.

Photo credit: Ms Induni Dandeniya

 
Photo credit: Ms Induni Dandeniya

බිම්ගෙය හදන විට ඉවත් කළ යුතු විසල් ගල් බිම්ගෙය ‌කෙළවරටම ගෙන නොගොස්  මෙතැනම හරස් උමගක් සාදා එයින් එම ගල් ඉවතට ගෙන ගොස් පහළට ‌පෙරළා දැම්මාය යන කතාවක් මේ හරස් බිම්ගෙය සෑදීමේ හේතුව ලෙස මා අසා ඇත. (එහෙත් වෙනත් බිම්ගෙවල්වල නැති මෙහි  පමණක් එසේ වන්නට හේතු කාරණාවක් ඇතිද. එය සොයා ගත යුතුය. මේ සටහන ලියන මොහොතේ එහි අවශ්‍යතාව තදින් දැනේ. ඒ්  සඳහා සුදුසුම කෙනෙක් අප අසලම සිටියෝය. දන්දෙනිය මහතාය. ඉන්දුනී මහත්මියගේ පියාණන්ය. ජීවිතයේ බොහෝ කලක් උඩරට දුම්රිය මාර්ගයේ දුම්රිය ස්ථාන කිහිපයකම ස්ථානාධිපතිවරයා වශයෙන් සේවය කළ එතුමා සිහිවීම අරුමයක්ද. එහෙත් මා ප්‍රමාදය. වටිනා මිනිසුන්ගේ වෙන්ව යාම් සෑම විටම දරා ගත නොහැක්කේ එබැවිනි. කෙනෙකුගේ අවශ්‍යතාව වඩ වඩා දැනෙන්නේ ඔවුන්ගේ වියෝවෙන් පසුව බව යළි යළිත් මට පසක් වෙයි.)

අපි යළි පැමිණියෙමු‍. පේරාදෙණියටම පැමිණි පසු මට හා හේරත්ට ආපසු යන්නට සිදු විය. ඇගේ කණ්ණාඩිය වෙනුවෙනි. උපැස් යුවළක වටිනාකම හතළිස් ඇඳිරිය ඇත්තෝම දනිති. ආපසු කෝච්චියක ඉහළ කෝට්ටේට ගොස් එතැන් සිට පයින් බිම් ගෙයට ගොස් මඩ නාගෙන බඩගාගෙන උමගට නැගුණද කණ්ණාඩිය නම් හමු නොවිණි.

(ප.ලි. ඉන් පසු කිහිප වතාවක්ම කොළඹ සිට මහනුවරට දුම්රිය ගමනේ යෙදුණෙමි. මේ බිම් ගෙයට කෝච්චිය ඇතුළු වත්ම ඇස දකුණු පස බිත්තියේ තියුණු නිරීක්ෂණයේම යෙදේ. ඒ සෑම විටම බිම්ගෙයි මැද හරියේ ආගන්තුක ආලෝකය දැක ගන්නට තරම් මගේ ඇස දක්ෂ විය.)

ගැමුණු පී. දසනායක

2023 පෙබරවාරි

 

 

Monday, December 20, 2021

වැල්ලවාය කොටවෙහෙරගල

 

වැල්ලවාය කොටවෙහෙරගල

මොනරාගල යන්න හිතුණෙ අහම්බෙන්. වැල්ලවාය පහුකරල එද්දි ලේ දන්දීම් දැන්වීම දැක්කෙ අහම්බෙන්. කොටවෙහෙරගල පන්සල. පරණ මිතරුකම් හමුවුණේ අහම්බෙන්. අවුරුදු ගාණකට පස්සෙ බොහෝ දේවල් වෙනස් වෙලා. අලුත් ශාලාවක්. ඒකෙ තමයි ලේ දන්දීම. එතැන පසුපසින් නැගී සිටින විසල් ගල් තලාව වෙනද නම් අපහසුවෙන් නැගිය යුත්තක්. ඒත් දැන් මුදුනටම පඩි පෙළක්. ලුෂාන්ත ඒ වෙද්දි මගක් දුරට ගිහින්. මාත් ඒ ගමනට එක් වුණා. මුදුන්පත් වීමේ සෞන්දර්යය බොහෝ කාලෙකට පස්සෙ වින්දා. එතරම් උසක් නොවුණත් වට අවට පතළ සෞන්දර්යය නම් චමත්කාරජනකමයි. පවුරු වළල්ලක් මෙන් නැගී සිටින කඳු වළල්ල මා ඉදිරියෙන් දිසේ. ඒ ඇල්ල රොක්. ඈතින් පෙනෙන ඒ දෙකට කැඩුණු දිය දහර රාවණා ඇල්ල බව හඳුනා ගත හැක්කේ හොඳින් දන්න හඳුනන යාළුවෙකුටය. තව ටික කලෙකින් මේ දාගැබේ වැඩ නිමාවී, පඩිපෙළ සම්පූර්ණ වී මේ සෞන්දර්යය සැමට විවෘත වේවි. මොනරාගල යද්දි ඔබටත් පුළුවන් වේවි ඇවිත් යන්න.






මා විස්තර කළේ සෞන්දර්යාත්මක වටිනාකම පමණි. එහෙත් එහි තිබෙන ඓතිහාසික වටිනාමත්, මා නොදුටු චමත්කාරයත් දැන ගන්නා විට මා පමා වැඩිය. ඒ නොදුටු දේ දකිනු පිණිස යළි යා යුතුය.

කොටවෙහෙරගල කියන්නෙ රජමහා විහාරයක්. දුටුගැමුණු රජු සේනා රැස් කළ ස්ථානයක් වශයෙන් හැඳින්වෙන මෙහි පසු කලෙක එතුමන් විසින් විහාරයක් කරවන ලදැයි සැලකේ. තවත් තැනෙක එය සද්දාතිස්ස කුමරුන් විසින් කරන ලද්දේය යන්න කියැවෙන අතර වලගම්බා රජුද මෙහි විහාරයක් කරවූ බව කියැවේ. දඹගල්ලේ කේ. බී. රත්නායකයන්ගේ අටදහස් රටේ අප්‍රකට පුණ්‍ය භූමි කෘතියට අනුව මෙහි අතීතයේ රහතුන් වහන්සේලා වැඩ සිට ඇත. ගල් පර්වතවතයේ ගුහා සහ දිය පොකුණු මා නොදුටු එහෙත් දැකිය යුතුම දේය.




වැල්ලවායේ සිට මොනරාගල පැත්තට එන විට වරුණගම හමුදා කඳවුරට කලින් දකුණු පස තමයි මේ විහාරය පිහිටලා තියෙන්නෙ.

ගැමුණු පී. දසනායක
2021 දෙසැමබර්

Saturday, March 21, 2020

වැස්ස පිළිබඳ මගේ ම පෙර වදන




වැස්ස පිළිබඳ මගේ ම පෙර වදන



එදත් වැස්ස වහින්නට විය. අම්මා සමාජ අධ්‍යයනයේ දී ළමයින්ට ඉගැන්වූ අයුරින් මැයි සිට සැප්තැම්බර් දක්වා මහ වැසි වැටුණත් ඒවා නිරිත දිගට නෑකමක් දක්වන බවක් නම් පොඩි අපට නොතේරිණි. අවුරුද්ද පුරා ම අපට වැස්සෙන් හිඟයක් නොවිණි. එසේ වන්නේ මුහුද අපේ ළඟම නෑයකු වන නිසා යැයි මට සිතුණි. අපේ ලොකු අම්මලාගේ ගෙදරට මුහුද පෙනෙන දුරය. ඒ වැස්ස හරි හුරතල්ය. අපටම කියා පුංචි කුඩ තිබුණත්, අම්මා විසින් මසන ලද වැහි කබා තිබුණත් අප ආසා කළේ තෙමෙන්නටය. ලෙඩ වෙනවාට අපේ බයක් නොවිණි. අම්මා ඉන්නවා නොවැ.. ඒ වැස්ස අපට පීඩා කළේ ද නැත. මීපාවල ඉස්කෝලේ හෝඩියේ පංතියේ සිට වැස්ස වැටෙන හැටි දැල් අතරින් අපි බලා සිටියෙමු.  හෝඩියේ අපේ හෙට්ටි මිස් අද ජීවතුන් අතර නැත. ඇය ගෙනැත් දුන් පාටවලින් මම චිත‍්‍ර පොතේ වැස්ස ඇන්දෙමි. 

ගමේ සිට නගරයට එද්දී වැස්ස ද අප පසුපසම පැමිණියේ ය. ශිෂ්‍යත්වය සමත් වූවාට තෑගි ලෙස අම්මලා විසින් තෑගි කරන ලද රතු පාට ඉස්පෝර්ට් බයිසිකලයෙන් විටෙක උසස් පෙළ ටියුෂන් පංතියට ද, විටෙක පාසලට ද යන කොලූ ගැටයා ධාරාණිපාත වැස්සේ වුවද දකුණතින් බයිසිකලයේ හැඬලය අල්ලාගෙන වම් අතින් කුඩය ඔසවා ගෙන දිගටම පැද්දේ ය. හෝලූවාගොඩ ගැලූ එක් දවසක බයිසිකලයත් සමඟින් ගං වතුරට ගසාගෙන යන්නට හදද්දී සුගතෙ මාමා අප එගොඩ කළේය.

කොළඹ වැස්ස අපට ආගන්තුක විය. එය අපට හිරිහැර කළේය. කුණු දූවිලි මුසු වී ඇති වැහි බිංදු රෝග කාරකයින් සේ සලකා අපි වැස්ස පාත් වද්දී කුඩ ඉහළා ගත්තෙමු. එහෙත් ඒ වැස්සට අප ලෙඩ වී ඔත්පල විය. ජීවිතය පිට පිට ම පරාජය වන්නට විය. ජයග‍්‍රහණයක් පෙනෙන තෙක් මානයකවත් නොවිණි. ගවු ගාණක් ඈත දුරක සිටි අපේ අම්මලා මේ වැස්ස ගැන දැන සිටියේ නැත. මා ද එය ඔවුන්ගෙන් වහන් කළේ සිතැවුලක් නොවන්නටය. එහෙත් සෙහාන්ලා, කරන්ලා, චමත්ලා, සමන්තලා අප අත නොහැරියෝය. දෙපා සිඳුණ අතීතය ගැන අද අපි දෙපයින් සිටගෙන කතා කළත් එදා එය ඒ තරම් මිහිරි නැති බව හේරත් ද හොඳින් දනී. පතළ නැණැති ජනක පෙරේරාණන් වැනි විද්වතකු අප අසල ම හිඳීම අප ලද වාසනාවක්මය. දිමුතුගේ සමු ගැනීම කිසිදු සැඩ පහරකට ගසා නොයන සීතල ම මතකයක් ය. සීතලට ගුලි වෙමින් කවිය ඇතුළු හදටම වැදී වැතිරිණි. එහෙත් ඒ වැස්සේ තෙමෙමින් පාළු පිට්ටනිය මැද, දිරාගිය කණුව මතට වී පොද වැස්ස ගැන ගීය ගැයූවෙමි.

පාළු පිට්ටනිය මැද
දිරා ගිය කණුව මත
හරිහමන් නමක් නැති කුරුල්ලා
වැරදුණේ කොතැනදැයි හොයනවා

ගං ඉවුර අස 
මල් පිරුණ ගස
ඇස් පියාගෙන හිතනවා
මහලු කූඩුව සිහි ව
පියාඹා යනු බැරි ව
හෙමින් තටු පිරිමදිනවා

හිටිවන ම කළු ගැසුණ
නිහඬ නිසසල අහසෙ
රිදී ඉරි ඇඳෙන හැටි දකිනවා
ගිටාරය වය වයා
පොද වැස්ස ගැන ගීය ගයනවා
වැරදුණේ කොතැනදැයි අහනවා

මුරුගසන් වරුසාව වී අහස
කඩාගෙන වැටෙනවා
වැරදුණේ මෙතැන නොවෙදැයි
ඌට නිකමට හිතෙනවා
ඒත් දිගට ම ගයනවා

‘‘මඟ වැටුණ කොස්කොළ ඔටුන්න ඔහු යළි අහුළා ගත්තේය. එය රත්තරන් ඔටුන්නකැයි බොහෝ දෙනෙක් කීහ. එහෙත් එය ගලවා මල්ලේ දමා ගෙන දියතලාවට පැමිණියේය ඔහු. ඔහු මෙහි ආවේ එන්නට  ඕනෑ නිසා ය. ඉමහත් අකැමැත්තෙනි. අවුරුදු ගණනාවක් ගෙදරින් ඈත්ව බෝඩින් ජීවිතයට පුරුදුව සිටියෙන් නොස්ටැල්ජියා තත්වයක් නොවුණත් එදා කියා ගත නොහැකි කිසියම් අපුලකින් ඔහු සිත පිරී තිබිණි. තමා කිසිදා නොදුටු, නොවිඳි අලුත්ම පරිසර පද්ධතියකට පිටත් වන නිසා වන්නට පුළුවන. ඔහු උන්නේ සීතලට ගැහෙමිනි. දත් මිටි කට කට ගාමිණි. එහෙත් කොළඹ කට්ට අවුවට දැවී, තැවී, තුවාල වූ සිතේ තැන්වලට සීතල ඔසු තවරා කැළැල් නොහිටින්නටම සුවපත් කරන්නට දියතලාව නම් වූ ඇයට හැකි විය. ඉන්පසු කොලුවා සීතලෙන් වේව්ළුවේ නැත. එය සෞම්‍ය කාලගුණය විය ඔහුට. තමා සතු සියලු සෞන්දර්යයම ඇය ඔහු නෙත් මානයේ තැබුවාය. ගස්වල මල් පිපී තිබුණි. ඒ මල් අතර එක් සුවිශේෂී මලක්ද විය. එහෙත් මහලු කෝකිලයාම ඉගිළ ගියේය. කැඩපතේ පෙනෙන නරකෙස් දැක දැක වැළපුණේය. මියෙන තුරුම ඌ ඒ දුක ගයනු ඇති.’’
https://gamunupdassanayake.blogspot.com/2014/10/blog-post_18.html

දියතලාවේ වැස්ස සීතල ම සීතලය. අපට සිරගත වන්නට සිදු විය. හිරා, ලකා, තරා, ප‍්‍රියා අපි සිව් දෙනා එදා එකම වාට්ටුවක සිරකරුවෝ වීමු. එළියේ වහින වැස්සේ සීතල දැනුණත් ඒ දෙස බලන්නටවත් නිදහසක් අපට නොවිණි. එහෙත් මල්ලේ ඇති ඔටුන්න ගැන සිතන විට යම්තාක් සිත උණුසුම් වෙයි. ඇතැමුන් තම ලොකුකම් පෙන්වන්නට අපට පයින් ගසා එළවද්දී ගුරුතුමා යළි අප කැඳවා මඟ පෙන්වීය. මලින්ද අයියා, චාරුණී, ලක්මාලි, ගයාත‍්‍රී සොයුරු ජ්‍යෙෂ්ඨයිනි, ඔබ අපට බොහෝ දේ කියා දුන්නෝය. බොහෝම ස්තූතියි. ප‍්‍රබෝධන, බුද්ධිකා, තරිඳු, චමින්ද, හිමාෂාලා ද ඒ ගමනේදී අපට තැනින් තැනදී හමු වූ සහෘදයෝ ය. පහේ, දෙකේ, තුනේ, හතේ ඇතුළු සියලු වාට්ටු කාර්ය මණ්ඩලය සිහිපත්කරමි.

මොනරාගලට වැස්ස නේත්‍රෝත්සවයකි. නොවැම්බරයේ නම් එක දිගට ම වසී. කාෂ්ටක යැයි බොහෝ දෙනා හැඳින්වුව ද මේ බිමේ බොහෝ තෙතමනයන් රැඳී තිබේ. රත්න ශ‍්‍රී විජේසිංහයන්ගේ ‘‘වස්සානේ’’ අවුරුද්ද පුරාම දකින්නට නොලැබුණත් ඒ සෞන්දර්යය තවමත් ඉතිරි ව ඇත. මේ මිනිසුන් තෙමෙන්නේ වැස්සට මතු නොවේ. අහසින් නොවැටෙන බොහෝ ව්‍යාධීන්ට ඔවුහු ගොදුරු වෙති. මෙහි වැස්ස බොහෝ විට ඔවුනට හිරිහැර නොකරයි. එහෙත් තාත්තලාගේ ඉල්ලීම මෙයාකාරය.

අදත් මරගල කන්ද මතින් එයි දිවාකර
වක්කරන් නගරයට සෙංගමාලේ පාට
කුරුලූ බිළිඳියක තටු සවි නැතිව බිම වැටුණ
තුරුලූ කර ගත් මවට සුබ ද මේ උදෑසන

ඈත හේනක ඇහෙන පැල් කවක තාලයට
නැලවෙන්න පුළුවන්ද බඩ ඉරිඟු පැළයකට
ගිනි අව්ව බීලාය පොළොවෙ තෙත ඔක්කෝම
හුලංදා ඔයත් දැන් අසරණය දුප්පත්ය

මොනරුන්ට වියා දෙන්නට ඉරුණ පිල් කළඹ
නැහැ පුංචි දුව කුරුම්බැට්ටි මැසිමත් එක්ක
දිය සිඳී වේදනා නහර වැල් සේ පෙනෙත
කතරගම දෙයියනේ අහස ඇයි නිශ්ශබ්ද

සිඳී ගිය ඔය හැඩ ව සිනා සී ගලන්නට
අහස පුරවන් ඉන්න වැස්ස ඩිංගක් දෙන්න
තැලසීමියා පුංචි දුවට යළි නැගිටින්න
ඔබට පුළුවන් නේද ලේ බිඳක් දන් දෙන්න

මොනරාගල සිට පොතුවිල් යද්දී ලේ බැංකුව හමු වේ. 

‘‘කිලෝමීටර දෙකක් ගෙවුණ තැන වම් පැත්තේ මට මගේ ගෙය හමු වෙයි. මැද ගේට්ටුව ඉදිරියේ නතර වී හිස ඔසවා බලමි. කිලෝමීටර දෙසියයකටත් ඈත පිහිටි මගේ ගමට අත පොවන්නටවත් බැරි මට ලේ බැංකුව ලෙස පුවරුවක් ගසා ගත් මෙයට ගෙදර යැයි කීමේ කවර වරදද? එදා ඔවුහු මා පිළිගත්තෝය. කතා බහ කළෝය. තේ හදා දුන්නෝය. කෑවාද බීවාද කියා ඇසුවෝය.’’ 

ඒ මතක එයාකාරය. අබේසිංහ මැඩම්, ප‍්‍රභාත් අයියා, යසිත් අයියා, ශ‍්‍රීමාලි නංගී ඇතුළු මොනරාගල ලේ බැංකුවේ සියලූ කාර්ය මණ්ඩලය සෙනෙහසින් සිහිපත් කරමි. 

-----

මතු ලියැවෙනුයේ මා අත් දුටු දේ ය. අත්විඳි දේ ය. මට කියා ගන්නට බැරි වූ දේ ය. කියා ගන්නට බැරි ව හිතේ කැකෑරෙමින් තිබූ දේ ය. කියා ගන්නට  ඕනෑ වූ දේ ය. කෙනෙක් එය බොරුවක් ලෙස වුව ද දකින්නට බැරි නැත. අතාත්විකයැයි කියන්නට ද පුළුවන. තව නොයෙක් දේ කියනු ඇත. ඒ සියල්ල අසා සිටීමට මා සූදානම්ය. 

මගේ ඒ අත්දැකීම් නිර්මාණයක් වූ පසුව විවිධ තරගවලදී ඒවාට වටිනාකම් ලැබිණි. ලංකා ලේඛක සංවිධානයට, විශ්වවිද්‍යාල ශිෂ්‍ය සාහිත්‍ය උළෙල සංවිධායකවරුන්ට, දකුණු පළාත් සාහිත්‍ය තරගාවලිය සංවිධායකවරුන්ට මා ස්තුතිය පුද කරන්නේ එම දිරිගැන්වීම් ආධුනික අපට මහත් පිටිවහලක් වූ නිසා ය. 

මගේ අත්දැකීම් කෙටි කතා පොතක් බවට පත් වන්නේ ගොඩගේ සමාගමේ කෙටි කතා ව්‍යාපෘතිය මගිනි. එහි සම්බන්ධීකාරක උපාලි ලීලාරත්න මහතාත්, ගොඩගේ මැතිතුමා ඇතුළු නන් අයුරින් උපකාර කළ එම කාර්ය මණ්ඩලයත් ස්තුති පූර්වක ව සිහිපත් කරමි.

ගැමුණු පී. දසනායක
අඟුරුමුල්ල, නරාවල, පෝද්දල
2015-11-08






Wednesday, March 11, 2020

එක්තරා පිස්සු කතාවක්.. (කෙටි කතා නිර්මාණයක්)

එක්තරා පිස්සු කතාවක්.. (කෙටි කතා නිර්මාණයක්)

          මට පිස්සු. හරියටම කියනවා නම් ඩිප්‍රෙෂන්. ඒක හැදුණ දවසත් හැදුණ හැටිත් මට මතකයි. හැබැයි මං ඒක දැන්ම කියන්නෑ. පස්සෙ කියන්නම්. 
මොකක්... ඔය ඔය ඔය මට ඇහෙනවා උඹල මොනවද කියනවා. ඔව්... මට ඇහෙනවා.. පිස්සු නැතුව හිටහල්ල. මං තව ටිහකින් කියන්නම් ඒක.

            ඇස් වාට්ටුවට ගිහින් අවිදුර දෘස්ටිකත්වෙ හදා ගත්තම මං ආව ඩිරෙක්ටර් හම්බ වෙන්න. ඩිරෙක්ටර් කිව්වට පුටුව උඩ නවල තිබ්බෙ ගෑනියෙක්. ගෑනියෙක් කිව්වට ඩිරෙක්ටර් කෙනෙක්. හප්පා ඒකිට තිබ්බ වැඩ. අස්සන් කරනවා. කරනවා. මං දුන්න මගේ ලියුම. ඒකෙ තිබ්බෙ මට පිස්සු කියල. මට පිස්සු නිසා ස්ටෙ‍්‍රස් නැති යුනිට් එකක් දෙන්න කියල තමයි ඉල්ලූවෙ. මේකි වචන දහයෙ ලියුම කියෝනවා කියෝනවා කෙලවරක් නෑ. ඇස් උඩ යනවා. පහළ යනවා. මං හිතන්නෙ මේකිට පිස්සු. පිස්සෙකුට තවත් පිස්සෙක් මුණ ගැසීම ගැන මට ඇතිවුණේ සතුටක්. මේන් මේකි මගෙ දිහා පිිස්සුවෙක් වගේ බලන් ඉන්නවා. මගේ ඇස් පිච්චෙන්නත් වගේ. මගේ ඉහ ඉඳන් පාදාන්තෙටත් පාදාන්තෙ ඉදන් ඉහ මුදුනටත් ඇහැ කරකවන්න ගත්ත ඒ පාර. දැන්නම් ෂුවර් මේකිට පිස්සු . මට හරිම සතුටුයි. 
‘‘යුනිට් මාරු කරන්න.. උඹට පිස්සුද බං.. ’’
‘‘ඔව් මැඩම් මට පිස්සු.. හරියටම කියනවනම් ඩිප්‍රෙෂන්.’’
‘‘මේ මාත් මේ ඩිරෙක්ටර් පෝස්ට් එකට ආවෙ කැමැත්තෙන් නෙමේ. ඒත් අපි ඒකට හැඩ ගැහෙන්න  ඕන.. නැද්ද සුමනෙ..’’
එතෙන්ට කඩා වැදුණ පියන්ගෙන් මේන් ඩිරෙක්ටර් කෙනෙක් ඔපීනියන් ගන්නව. පෞද්ගලිකත්ව, සාරධර්ම කැලේ. මං පාෂානිභූත වුණා. යකෝ මෙච්චර ලව් එකක් මූ මේකිගෙ හොර මිනිහවද්ද කියල මට හිතුණ මෙහෙම ඔපීනියන් ගන්නෙ. 
‘‘සුමනේ මූට පිස්සු බන්. බලහන්කො ගල් වෙලා.. තව ටිකක් ඒසී වැඩි කරමු නේ..’’ 
පියනුත් හූ මිටි තියනව. මේකි පිස්සු හටනක්ම තමයි. නිලධාරියෙක් ගැන ගන්න  ඕන රාජකාරි තීරණ නිලධාරිය ඉස්සරහම පියන්ගෙන් අහනව.
මං ගල් ගැහිල එහෙමම හිටිය. ඒකි අරුත් එක්ක එකතු වෙලා මට ගල් ගහන්න ගත්ත. අම්මට හුඩු... එක පතුරක් වැදිල ශීර්ෂපෝෂී ධමනිය කැපුණත් එක්ක මං ආපහු පණ ගැහුව. පපුව ලබ් ඩබ් ගාල පටන් ගෙන සික්ස් එයිට් බීට් එකට මාරු වුණා.

             එහෙමම ටික ටික හදවත ඇවිදන් ආවා කැලැන්ඩරේ මාස උඩට. මාස හයක් ගෙවුණ තැන මං එතන හිටියෙ නිවාඩුවක් ඉල්ලන්න. ඉස්සර නම් නිවාඩු දැම්මෙ පොතක ලියල ලීව් චිට් එක පොත ඇතුලෙ දාලා. වැඬේ ඉක්මන් ටක් ගාලා ආවා. ඒත් මං එහෙම කරන්න හදද්දිම පියන් දුවන් ඇවිත් කිව්ව මැඩම් හම්බ වෙන්න. දැන් සිස්ටම් එක එහෙමලූ. මං ගියා කාමරේට. දේවතාවිය වැඩ හිටිය. මහා ෆයිල් එකක් කියෝනව. ඒක කියවල ඉවර වෙනකන් පැය බාගයක් විතර රස්තියාදු වෙවී මං එකත්පස්ව හිටයා.  ඕන් ඉන් පස්සෙ තව දෙතුන් දෙනෙක්ගෙ ප‍්‍රශ්න විසඳුව තලතා දේවි වගේ. 
‘‘මොකද..’’ 
ඒකි මාව අඳුර ගත්ත. 
‘‘මේ පිස්සු යකා ආපහු ඇවිත්’’ එයා කියා නොකයා කිව්ව. 
‘‘මැඩම් නිවාඩුවක්’’ 
මං ලීව් චිට් එක දික් කළා. 
‘‘කෝ පොත..’’ 
‘‘පොත නෑ..’’ 
‘‘පිස්සුද බං පොත අරන් වරෙන්..’’ 
එයා එහෙම කිව්වම මං එළියට ගිහින් ඒක කිව්වා පියන්ට.. ඌ එතන පිස්සු කෙළිනව.. ඔන්න ඔය තියෙන්නෙ කියල කිව්වෙත් නෑ. පොතට ඇඟිල්ල දික් කළා. මොනා කරන්ද පියන්ගෙ වැඩේ මමම කොරගෙන පොත උස්සන් ගියා මහාරානි ළඟට. පියන්ගෙ ලෙවල් එකට වැටිච්ච නිලධාරියා ගැන ඒකිට තිබ්බෙ හරි සතුටක්. කම්බුල් පින්පාටින් දිලිහෙනව. 
‘‘වෙනුවට වැඩ කරන කෙනෙක් මේකෙ අත්සන් කරලද..’’ 
‘‘ඔව් එරන්දතිය ඉන්නව කොළේ අනික් පැත්තෙ මං වෙනුවෙන්.’’ 
‘‘දිනේ දාලද..’’ 
‘‘ඔක්කොම පුරෝලද..’’ 
මට පිස්සු වගේ දැන්. ඒක අත්සන් කරල අනුමත කරනව වෙනුවට මේන් මෙයා වැරදි හොයනව ඇස් ඇවිද්ද ඇවිද්දව කොලේ පුරා.. 
‘‘හරී ...... අහු වුණා...’’
ඇයගේ සතුට ඉව වහා ගොස්ය.
‘‘උඹට නිවාඩු දෙන්න බෑ පිස්සෝ.. හොර ගෙඩියා.. උම්මා’’
ඇය මා පිස්සුවෙන් වගේ වැලඳගෙන කම්මුලට තොත්තුවක් දුන්නාය. 
‘‘කෝ ඔයාලගෙ අංශ බාර මැඩම් අත්සන් කරල නෑනෙ මෙතන. මැඩම්ට දැන්නුවද..’’ 
‘‘බැරි වුණා..’’ 
‘‘ඒකනේ.. දැන්ම ගන්න මැඩම්ට කෝල් එකක්..’’ 
‘‘පිස්සුද මැඩම්.. ඒක කරන්න බෑ. අපේ මැඩම් හිතයි මට පිස්සු කියල.. මේ දෙගොඩහරියෙ කෝල් ගද්දි  ඕක අහන්න.’’ 
‘‘එහෙනම් ඔය ලීව් චිට් එක රෝල් කරල ගහගන්න....’’ 
මම එය රෝල් කරා විතරයි. ගහගත්තෙ නෑ.. මට පිස්සු නෑ එහෙම ගහගන්න. නෑ.. නෑ... මට පිස්සු. හරියටම කියනවනම් ඩිප්‍රෙෂන්. 
මුන්ගෙ මේ පිස්සුව කොටහකට විතරයි. කොටසක් හිටිය පොතේ නිවාඩු ඉල්ලල... මෙයා තාම සයින් දාලා නැති. 
               හරි... මං හිතා ගත්තා ආයි කවදාවත් නීතියට අනුව නිවාඩු දාන්නෑ කියල. මාත් හොර විදියට නිකම්ම යනව. නිකන් මොකටද පැය ගණන් රස්තියාදු වෙවී, එක එකාගෙ අපහාස විඳ විඳ නිවාඩු දාන්නෙ. මුන්ගෙ අතින් පයින් දෙන නිවාඩුවක් වගේනෙ. මේ අවුරුද්දට එකම නිවාඩුවක්වත් ගත්තෙ නැති එකෙක් මීට පස්සෙ නිවාඩු නොගෙන ගැනීමට සම්පූර්ණ හේතුව මේ පත් වෙච්ච රස්තියාදුව. නීත්‍යනුකූල මිනිස්සුන්ට හොරකම් කරන්න පොලඹවන්නෙ මෙවන් කාලකණ්නිකම්ම තමයි. නොදෝකින් පිස්සු හටන්. අනික සිස්ටම් එකක් වෙනස් කරද්දි අත්තනෝමතික විදයට උන්ට ආතල් ගන්න විතරක් වෙනස් කරන්න බෑ. ඊට කලින් ඒ සිස්ටම් එක කි‍්‍රයාත්මක වෙන්න සම්පත්, ක‍්‍රමවේද තියෙනවද බලන්න  ඕන. ඒව පූරණය කරල ඉන්න  ඕන. දැන් මෙතන රස්තියාදු වෙන්න වුණේ එහෙම නිසි ක‍්‍රමවේදයක් සිස්ටම් එකේ නැති හින්දා. 

                  මං ලීව් චිට් එක දිග ඇරල ඒකේ ඇන්ද දොස්තර නලාවක්. පස්සෙ කොලේ චුයින්ගම් එකක් වගේ ඇදල නලාව ලොකු කර ගත්ත. ඒක කතුරෙන් කපල පස්සෙ පණ දුන්න. පස්සෙ මං ඒක කරේ දා ගත්ත.
‘‘මේ... මැඩම් ඔයාට එක එක්කෙනාගෙ කටහඬවල් ඇහෙනවද..’’ 
මං හිතුවෙ ඒකිට පියන්ගෙ කට හඬවත් ඇහෙනව කියයි කියල.
‘‘මැඩම්ට කවුරු හරි මරන්න හිතෙනවද.’’ 
‘‘නලාවක් මොකටද සයිකැස්ටි‍්‍රස් කෙනෙකුට’’ 
මං හිතුව වගේම මගේ පර්සනල් පයිල් එක අරන් ඒකි මට ගහන්න පැන්න. මං අහකට පැන්න. ඒක පියන්ගෙ වැදිල ඇවිත් ආපහු ඒකිටම වැදිල දෙපා සිඳුණ. පිස්සුවෙන් වගේ කෑ ගහන්න ගත්තම මං කිව්ව කට වහ ගනින් කියල. පියන් ගෙනැත් තිබ්බ රෝද පුටුවක්. මං නලාව කරේ දාගෙනම රෝද පුටුව තල්ලූ කලා ඒකිව දාගෙන. වටේ මිනිස්සු බලාගෙන ඉන්නව දොස්තර කෙනෙක් ලෙඩෙක්ව රෝද පුටුවෙ දාගෙන ඇටෙන්ඩන් වැඩේ කරනව. කොහොමත් දැන් රෝද පුටු පැදගෙන යන්නෙ ලෙඩ්ඩුමයි. කනිෂ්ඨ සේවකයොයි ඇටෙන්ඩනලයි කොරිඩෝව දෙපැත්තෙ ඔල්වරසන් දෙනව. ෆාස්ට..ර් කියල. ටිකක් දුර ගිහින් ඒකි මගේ නලාව උදුර ගත්ත. පිස්සු නැතුව වාඩි වෙයන් කියල මාව දාගෙන පැද්ද පැදිල්ලක් නැවතුණේ පිස්සන් කොටුවෙ. කෙළින්ම වාට්ටුවට ගිහින් විල්බැරෝවෙන් පස් හලනව වගේ මාව හැලූව. ඒ වෙද්දි මං පස් වෙලා. මේකි වාට්ටුවෙ දොස්තරට කිව්ව මට පිස්සු කියල. මට නම් ඒක ගාණක් නෑ. මොකෝ මට පිස්සුනෙ. පිස්සු කියන්නෙ ඩිප්‍රෙෂන්.

              ඕන් ආයිමත් මට ඇහෙනව කට හඬවල්. කවුද මාව මරන්න හදනව කතාව කිව්වෙ නෑ කියල.. එහෙනම් ඔන්න අහ ගනිල්ලකො. 
මට ට‍්‍රාන්සර් ආවෙ ඇස් වාට්ටුවට. ඇස් වාට්ටුවෙ ඉඳන් බොරැල්ලට රුපියල් පහයි ඒ දවස්වල. කිලෝමීටර් තිබුණ එකසිය විසි ගාණක්. හැබැයි හයි වේ එක හැදුනම ඒක ටිකක් වෙනස් වුණා. එතන හිටිය පිස්සෙක් නිසා මට ඇස් වාට්ටුව එපා වුණා. මාරු වෙන්න ට‍්‍රයි කලා. හරි ගියේම නෑ. බොසාට කියන්න උත්තරත් නෑ. පස්සෙ තමයි පිස්සන් කොටුවෙ දොස්තර හම්බුණේ.. ඊට කළින් මං ඔක්ස්ෆර්ඞ් සයිකැට්රි පොතක් කියවල ගියේ. එයා හිතන්න ඇති පොතේ තියෙන රෝග ලක්ෂණ ඔක්කොම තියෙන ටිපිකල් රෝගියෙක් කියල. එයාට මාර සතුටුයි. මටත් සතුටුයි. ඒක තමයි මං ඩිරෙක්ටර්ට ඉදිරිපත් කළේ.

2020-03-11